Emniyet rütbe terfi, emniyet mensubu personellerin bulunduğu rütbeden üst rütbeye yükselmesi olarak tanımlanır. Bilindiği üzere Emniyet Genel Müdürlüğü genellikle her senenin mart ayında, rütbeli emniyet personelleri kıdem sırasına göre sıralandığı bir liste hazırlar. Her senenin genellikle mayıs ve haziran aylarında bir üst rütbeye terfi eden personeller belirlenir. Bu belirleme sonucunda EGM Rütbe terfi alamayan personeller hakkında ise “terfi etmez” ve “Kadrosuzluk nedeniyle terfi etmez” şeklinde karar verilir.
Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından rütbe terfi işlemi yapılmayan personel ile ilgili verilen karara ilişkin İdare Mahkemesinde iptal davası açılabilir. Yazımızda tüm yönleriyle Emniyet Rütbe Terfi davalarına ve emsal rütbe terfi kararları anlatılacaktır.
Emniyet Teşkilatında Rütbe Terfi Sistemi
Emniyet Genel Müdürlüğünde sekiz farklı rütbe bulunmaktadır. Bu rütbeler sırası ile polis, başpolis, komiser yardımcısı, komiser, başkomiser, emniyet amiri, emniyet müdür yardımcısı, emniyet müdürü şeklindedir.
Emniyet personellerinin terfi işlemleri, Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışma Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmelik ile düzenlenmiştir.
Yönetmelik’e göre Emniyet Personelleri; rütbeleri, meslek dereceleri ve görev unvanlarına göre sınıflandırılmıştır. Komiser Yardımcısından sonra Emniyet Müdürüne kadar olan rütbeler polis amiri olarak tanımlanır.
Polis amirlerinin rütbe terfi işlemleri belirli şartlar altında gerçekleştirilir. Polis amirlerinin üst rütbeye terfi işlemleri Merkez veya Yüksek Değerlendirme Kurulu tarafından görüşülerek karara bağlanır. Yönetmelik’e göre polis amirlerinin rütbe terfii işlemleri bekleme süreleri dikkate alınarak liyakate göre yapılır.
Rütbe Bekleme Süreleri
3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu’nun 55. maddesi ve Yönetmelik’e göre polis amirlerinin bir üst rütbeye terfisi için en az bekleme süreleri şöyledir:
RÜTBELER | MESLEK DERECESİ | EN AZ BEKLEME SÜRESİ |
Komiser Yardımcısı | 9 | 4 |
Komiser | 8 | 4 |
Başkomiser | 7 | 3 |
Emniyet Amiri | 6 | 3 |
Dördüncü Sınıf Emniyet Müdürü | 5 | 2 |
Üçüncü Sınıf Emniyet Müdürü | 4 | 2 |
İkinci Sınıf Emniyet Müdürü | 3 | 2 |
Birinci Sınıf Emniyet Müdürü | 2 | 2 |
Birinci Sınıf Emniyet Müdürü | 1 | Yaş Haddi |
Sınıf Üstü Emniyet Müdürü | Derece üstü | Yaş Haddi |
Emniyet Rütbe Terfini şartları nedir?
Polis amirlerinin terfi işlemleri, Merkez veya Yüksek Değerlendirme Kurulunda görüşülerek karara bağlanır. Rütbelere terfi ettirilecek personelin kurullarda görüşülmesi, kıdem sırasına göre; rütbelere terfilerin ise yalnızca liyakate göre yapılması gerekir.
Emniyet Rütbe Terfi alınabilmesi için polis amirinin öncelikle Kurul gündemine alınması için gerekli şartları sağlaması gerekir.
Polis amirlerinin üst rütbeye terfiinin Merkez veya Yüksek Değerlendirme Kurulunda görüşülebilmesi için;
●Bulunulan rütbe için öngörülen bekleme süresinin tamamlanmış olması,
●Bulunulan rütbede, kurul gündemine alındığı tarih itibarıyla son performans puanı da dahil olmak üzere, zorunlu en az bekleme süresi kadar iyi veya çok iyi performans değerlendirme puanı alınmış olması,
şartlarının sağlanmış olmalıdır.
Dördüncü Sınıf Emniyet Rütbesi için ise yukarıdaki şartların yanında;
●Dördüncü Sınıf Emniyet Müdürü rütbesine terfi için bu Yönetmeliğe uygun olarak yapılacak yazılı ve sözlü sınavda başarılı olunması,
●Dördüncü Sınıf Emniyet Müdürü rütbesine terfi için Polis Akademisi Başkanlığınca düzenlenecek yöneticilik eğitiminde başarılı olunması,
şartları sağlanmalıdır.
Performansa notları çok iyi ve iyi olan personeller, bekleme süresinin tamamlanmayan personeller kıdem de dikkate alınarak çarşaf listede sıralanır.
Kıdem sırasının tespitinde;
●Rütbe terfi tarihi önce olan,
●aynı tarihlerde terfi edenlerde ise performans değerlendirme puanları yüksek olan,
●perfomans puanları eşitse başarı ve üstün başarı belgesi fazla olani
●Başarı ve üstün başarı belgesinin sayıca eşitliği hâlinde sicil numarası daha küçük olan, polis amiri,
diğerine göre daha kıdemli sayılır.
Terfi Davalarının Hukuki Temelleri
Terfi değerlendirmeleri sonucunda Emniyet Rütbe Terfi Kurullarının vereceği üç tür karar bulunmaktadır
a) “Terfi eder” kararı: Personel liyakatlı olduğu gibi terfi edeceği rütbede boş kadro da bulunmaktadır.
b) “Kadrosuzluk nedeniyle terfi etmez.” kararı: Personel terfi edecek liyakatı taşımaktadır. Ancak üst rütbedeki boş kadrolar, kendisinden daha liyakatlı personel tarafından doldurulduğundan yıl itibarıyla terfisi mümkün olamamıştır.
c) “Terfi etmez.” kararı: Personelin bir üst rütbeye terfi etmek için yeterliliği bulunmamaktadır.
Polis amirleri tarafından Yüksek Değerlendirme Kurulu Kararı, “Kadrosuzluk nedeniyle terfi etmez.” ve “Terfi etmez.” kararlarına karşı iptal davası açılabilir. Mahkeme tarafından verilecek iptal kararı ile terfi edilmeme anından itibaren rütbeye hak kazanılır.
“Terfi etmez” kararı verilmesi durumunda mahkemeden ayrıca üst rütbeye ilişkin özlük haklar da talep edilebilir.
Emniyet rütbe terfi davasına en çok konu olan durum Emniyet Genel Müdürlüğünün liyakat esaslarını gözetmeksizin terfi gerçekleştirmesidir.
Danıştay ve Bölge İdare Mahkemesi içtihatlarında belirtildiği üzere personelin liyakat koşullarına göre değerlendirmelerinde şu kriterler dikkate alınır:
● bulunduğu rütbedeki sicil veya performans değerlendirme notu,
●başarı ve üstün başarı belgesi bilgilerinin, mesleki bilgi, beceri ve davranışları ile geçmiş hizmetleri,
●bulunduğu rütbede, affa uğramış olsa bile, adli mercilerce verilen cezaları ile disiplin cezaları,
●hakkında devam etmekte olan soruşturma ve kovuşturma bilgileri
●Yönetmelikte belirtilen sınavlar sonucunda elde ettiği başarı durumları,
(Danıştay 5. Daire, 03.12.2020 tarihli ve 2016/7884 E., 2020/5591 K. sayılı kararı, Samsun BİM 4. İdare Dava Dairesi, 09.12.2019 tarihli ve 2019/398 E., 2019/512 K. sayılı kararı .)
Liyakate aykırı iptal davasında temel gerekçe, davacıdan daha az liyakatli personellerin terfi alırken davacının terfi almasıdır. Daha az liyakatli personellerin terfi alırken liyakatli personellerin terfi alamaması Anayasa’nın 10. maddesinde düzenlenen eşitlik ilkesine aykırıdır.
Terfi İşlemlerinde Liyakatli Davranılmadığını Nasıl Öğrenebilirim?
EGM tarafından kıdem ve liyakati gösterir çarşaf listenin tamamı polis amirleri ile paylaşılmaz. Polis amirleri çevresinde veya duyum üzerine yapılan terfi işlemlerinden liyakatin esas alınıp alınmadığını anlayabilir. Bu durumda dava açarken özel olarak hangi personellerin liyakat esas alınmayarak terfi ettirilip ettirilmediğinin belirtilmesi gerekmez.
Dava sürecinde idareden Merkez Değerlendirme Kurulunca terfiye esas teşkil eden tüm kriter puanları, performans değerlendirme puanları, kıdem, geçmiş hizmet, ödül gibi terfi değerlendirme bilgilerinin de dahil olmak üzere terfi ettirilen personel bilgilerinin istenir. İdare tarafından sunulacak belgelerden liyakat esaslarına uyulup uyulmadığı tespit edilir.
EGM rütbe Dava Süreci ve Aşamaları
Emniyet rütbe terfi iptali davası süreci Emniyet Genel Müdürlüğü Merkez Değerlendirme Kurulu kararın tebliğ edilmesi ile başlar. Emniyet Genel Müdürlüğünün kararına karşı iki ay içinde dava açılabilir ya da EGM nezdinde karara itiraz edilebilir. Bu aşamada polis amirlerinin önünde iki seçenek vardır. Ya doğrudan dava açabilir ya da Emniyet Genel Müdürlüğüne karara ilişkin itiraz gerçekleştirebilirler.
Emniyet Rütbe Terfi İtiraz
Terfi etmez veya kadrosuzluk nedeniyle terfi etmez kararına karşı EGM nezdine itiraz edilebilir. İtiraz edilmesi durumunda dava açma süresi durur. Belirtmek gerekir ki Emniyet Genel Müdürlüğü’ne yapılan itirazdan sonuç elde edilmesi ne yazık ki çok mümkün değildir. Bu aşamada itiraz sürecine gidilmesi zaman kaybı sonucunu doğurabilir.
EGM rütbe terfi davası
Terfi edilmeme işlemlerine karşı doğrudan dava açma süresi kararın tebliğ edilmesi ile başlar. Kararın tebliğ edilmesinden sonra 60 gün içinde polis amirinin görevli olduğu yer mahkemesinde Emniyet Genel Müdürlüğüne karşı iptal davası açılabilir.
Dava yürütmenin durdurulması talepli veya yürütmenin durulması talebi olmaksızın açılabilir.
Yürütmenin durdurulması kararı, açıkça hukuka aykırılıklar ve telafisi güç imkansızlıkların bulunması halinde verilir. Uygulamada idare mahkemelerini rütbe terfi iptal davalarında yürütmenin durdurulması kararı verdiği örnek sayısı hayli azdır.
Dava açıldıktan sonra idareye savunma için süre verilir. Emniyet Genel Müdürlüğünden doğru belgelerin istenmesi bu aşamada önemlidir. Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından davaya cevap verilmesinden sonra ise davanın en önemli aşaması başlamaktadır.
Yukarıda bahsedildiği üzere idare tarafından sunulan belgeler titizlikle incelenerek cevap verilmesi davanın kazanılması şansını arttırmaktadır.
Terfi Davalarında Sık Karşılaşılan Sorunlar
Terfi davalarının en önemli kısmı bilinenin aksine dava dilekçesi hazırlama aşaması değildir. Dava sürecinin en önemli bölümü idarenin savunmasından sonra başlamaktadır. Bu aşamada idare tarafından sunulan çarşaf listeler üzerinde titiz bir çalışma yürütülerek kaç personelin daha az liyakatli olduğu halde rütbe terfi aldığı belirlenmelidir. Avukatlık Büromuzun daha önce takip ettiği bir davada örnek olarak sunulan kıyaslama şekli şöyledir:
●Tarafımızca hazırlanan Ek-1’de sunulan tablo incelendiğinde idare tarafından dikkate alınan performans notları, komisyon görüşleri, ödül sayısı yönünden müvekkilden daha az liyakate ve daha az kıdeme sahip tarafımızca tespit edilebilen 119 personelin terfi işlemi gerçekleştirilmişken müvekkil hakkında “terfi etmez” kararı verilmiştir.
Terfi davalarında bir diğer sorun ise daha önceden açılmış davalara ilişkin örnek dilekçe temin edilerek dava açılmasıdır. Unutulmamalıdır ki her davanın kırılma noktası ve önemli noktaları farklıdır. Bu aynı gibi görünen davalar için de geçerlidir. Bu yüzden örnek dilekçeler ile rütbe terfi iptali davası açılmaması önerilir. Örnek dilekçeler ile dava açılması yargılamanın uzun sürmesine veya hak kaybı yaşanmasına neden olabilir.
Örnek Terfi Davası Kararları
Avukatlık Büromuz tarafından taraf olunan rütbe terfi iptali davasına ilişkin önemli değerlendirmelerin yer aldığı karar örneği için karar örneğini indirebilirsiniz:
Emsal karar örnekleri konusunda detaylı bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Danıştay 2. Daire- 2021,
“…performans puanının davacıdan düşük olduğu gibi ödül ve başarı belgesinin de bulunmadığı anlaşılsa da, anılan personellerin herbiri hakkında “Terfi Eder” kararı verildiği; buna karşın terfi dönemi içerisinde adli ve/veya idari soruşturması ile hakkında tesis edilmiş herhangi bir disiplin cezası bulunmayan, performans puanı 2012 yılında (5,00), 2013 yılında (5.00) ve 2014 yılında (5.00) olup, toplamda 4 adet takdir/taltifi bulunan davacı hakkında ise “Terfi Etmez” kararının verildiğinin anlaşıldığı, bu durumda; yukarıda yapılan açıklama ve tespitler ile mevzuat hükümleri bir bütün halinde dikkate alındığında, davalı idarenin, davacının bir üst rütbeye terfi ettirilmesi konusunda takdir yetkisinin bulunduğu açık ise de, terfi ettirilmeyen davacıya göre, açıkça olumsuz yönde bir farkı bulunduğu anlaşılan bir veya birden fazla personelin rütbe terfii yapılırken, davacı hakkında liyakat nedeniyle “terfi etmez” kararı verilmesinin, eşit, objektif ve istikrarlı bir uygulama olarak kabul edilemeyeceği ve öte yandan davacının terfi ettirilmemesinin hukuki nedenlerinin de idarece ortaya konulamadığı açık olduğundan, davacının liyakat durumunun belirlenmesi noktasında, idareye tanınan takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olarak kullanılmadığı sonuç ve kanaatine varılmakla, davacının terfi ettirilmemesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı, işlemin hukuka aykırı bulunması sebebiyle davacının uğramış olduğu maddi kayıpların Anayasanın 125. maddesi uyarınca tazmini gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlem iptal edilmiştir…”
Samsun Bölge İdare Mahkemesi 4. İdare Dava Dairesi – 2019
“…Davalı idarenin, ilgili personelin bir üst rütbeye terfi ettirilmesi konusunda takdir yetkisi bulunduğu açık ise de bu yetkinin, yukarıda belirtilen kurallar dahilinde kullanılması sırasında eşit, objektif ve istikrarlı bir uygulamanın sağlanması, hukuk devleti ilkesinin gereğidir.
Buna göre, terfi incelemesine tabi tutulan personelin yer aldığı liste incelendiğinde; liyakatı belirleyen tüm ölçütlerin birlikte değerlendirilmesi sonucunda, listede yer almasına rağmen terfi ettirilmeyen davacıya göre, açıkça olumsuz yönde bir farkı bulunduğu anlaşılan bir veya birden fazla personelin rütbe terfii yapılırken, davacı hakkında liyakat nedeniyle terfi etmez kararı verilmesi, eşit, objektif ve istikrarlı bir uygulama olarak kabul edilemeyecektir.
Öte yandan, liyakat yönünden davacıya eşit veya çok yakın durumda olan personelin terfi ettirilmesine rağmen, davacının terfi ettirilmemesinin hukuki nedenlerinin ortaya konulması gerekmektedir…”
Danıştay 5. Daire – 2020,
“Bu durumda, her ne kadar İdare Mahkemesince yalnızca liyakat ilkesine göre karar verilmesi gerekirken kıdem ve liyakat ilkelerine göre değerlendirme yapılmışsa da, bir bütün olarak tüm liyakat koşulları (örneğin terfi listesinde yer verilmeyen uyarma-kınama-aylıktan kesme cezalarının, yazılı-sözlü sınav ve yöneticilikle ilgili hizmet içi eğitim sonunda yapılan sınav notlarına ilişkin bilgilerin ve adli-idari soruşturma bilgilerinin) incelenip, bu koşulların, kıdem dikkate alınmaksızın terfi listesinde yer alıp terfi eden tüm personele kıyasla davacı açısından eşit, objektif ve istikrarlı şekilde uygulanıp uygulanmadığı değerlendirilerek ve anılan değerlendirme sonucunda rütbe terfiine aday personel yönünden eşit, objektif ve istikrarlı bir liyakat değerlendirmesi yapılmadığı gerekçesiyle davacının bir üst rütbeye terfi ettirilmemesine ilişkin dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğuna karar verildiği anlaşıldığından, İdare Mahkemesi kararının dava konusu işlemin iptaline ilişkin kısmında sonucu itibarıyla hukuka aykırılık bulunmamaktadır….”
Emniyet Rütbe Terfi Ne Zaman 2024 ?
Emniyet rütbe yükselmeleri 2024 sonuçlarının 2024 yılının haziran ayında açıklanması beklenmektedir.
Rütbe Terfi davası ne kadar sürer?
Doğru bir strateji ile açılan rütbe terfi iptal davası 5 ay ile 1 yıl arasında ilk derece mahkemesi tarafından karara bağlanmaktadır.
Komiser Yardımcılığı rütbe terfi nasıl olur?
Komiser yardımcılarının üst rütbe için beklemesi gereken süre 4 yıldır. Ancak bu noktada Emniyet Teşkilatına girmeden önce yapılan askerlik hizmeti, atanılan ilk rütbede ve adaylığın onanmasından sonra fiili çalışma süresinden sayılabilir. Terfi süresi dolması ile terfi işlemleri yapılır.
Komiserler kaç yılda rütbe alır?
Komiserlerin bir üst rütbeye terfi etmek için bekleme süresi 4 yıldır.