Güvenlik soruşturması, kamu ve özel sektörde güvenlik riski taşıyan pozisyonlarda çalışacak bireylerin, güvenilirliklerinin ve uygunluklarının değerlendirilmesi için yapılan önemli bir süreçtir. Bu süreç, bireyin geçmişi, sosyal çevresi, mali durumu ve potansiyel riskleri üzerine detaylı bir incelemeyi kapsar.
Güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlanması durumunda adayın kamu sektöründe çalışması olanaksız hale gelir. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması, özellikle kamu görevlileri, öğretmenler, polisler ve özel güvenlik personelleri için zorunlu tutulmaktadır. Bu makalede, güvenlik soruşturması nedir, güvenlik soruşturması ne kadar sürer, arşiv araştırması nedir ve daha pek çok konuya değineceğiz.
Güvenlik Soruşturması Nedir?
Güvenlik soruşturması, bir kişinin güvenilirliğini, sadakatini ve güvenlik açısından uygunluğunu değerlendirmek amacıyla yapılan kapsamlı bir incelemedir. Bu inceleme kamu veya bazı özel sektör kurumlarına girişte aranır. Güvenlik soruşturması, 7315 Sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu’nda düzenlenmiştir.
Bu soruşturmada, kişinin adli sicil kaydından mali durumuna, sosyal medya aktivitelerinden aile geçmişine kadar geniş bir yelpazeyi kapsar. Bu süreçte, kişinin terör örgütleriyle bağlantısı olup olmadığına, sakıncalı durumunun bulunup bulunmadığına, kolluk kuvvetlerinin ve istihbarat birimlerinin raporlarına bakılır.
Güvenlik Soruşturmasında Nelere Bakılır?
İncelenen unsurlar oldukça geniş bir yelpazeyi kapsar. Kişinin adli sicil kaydı, mali durumu, sosyal medya hesapları, aile bağlantıları ve önceki iş deneyimleri bu incelemenin temel unsurlarıdır. Ayrıca, kişinin geçmişteki davranışları, yaşam tarzı ve potansiyel riskleri de değerlendirilir. Kişinin terör örgütleriyle bağlantısı olup olmadığına, kolluk kuvvetlerinin ve istihbarat birimlerinin raporlarına bakılır.
- Adli Sicil Kaydı: Adayın adli sicil kaydında suç kaydının olup olmadığına bakılır. Taksirli suçlar memur olmayı engellemez. Ancak kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamak memurluk için şarttır.
- Aday hakkında açılmış ve sonuçlanan soruşturmalar
- İstihbarat verileri: Aday hakkında herhangi bir suç örgütü ile iltisakının olup olmadığı incelenir. Birinci dereceye kadar yakınlarının FETÖ gibi Terör Örgütleri ile iltisakının olup olmadığı incelenir. Bu konuda kişinin daha önce hakkında soruşturma açılmamış olsa bile Bank Asya’da hesap açıp açmadığı gibi durumları da değerlendirilir. Öyle ki bazı dönemlerde ikinci dereceye kadar akrabaların terör örgütleri ile bağlantılı olup olmadığı incelenmiştir. Ne yazık ki hakkında hüküm kurulmamış kişilerin sonucu net olmayan birtakım veriler ile terör örgütleri ile ilişkili kabul edilerek sakıncalı bulunması yanlıştır. Bu sebeple güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlananlar haklarını dava açarak geri kazanabilir. (Birinci derece akraba: anne, baba dede; İkinci derece akraba: Kardeş)
- Adayın yabancı devlet ve kişilerle ilişkisi: Araştırma kapsamında adayın yabancı devletlerle ve kişilerle istihbarati faaliyetleri olup olmadığı araştırılır.
- Aday hakkında kesinleşmiş mahkeme kararları, devam eden mahkeme dosyaları incelenir.
Güvenlik Soruşturması Olumsuz Olanlar
Güvenlik soruşturması olumsuz olanlar, çeşitli nedenlerle güvenlik riski taşıdıkları için belirli göreve kabul edilmezler. Ayrıca Güvenlik soruşturmasının olumsuz gelmesi bir daha kamu kurumlarında memur olarak atanma şansını engeller.
Güvenlik soruşturmasının olumsuz gelmesi bildiriminde hangi sebeplerle soruşturmanın olumsuz sonuçlandığı bilgisi verilmez. Yalnızca güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandığı bilgisi verilir. Peki güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlanan kişiler ne yapmalıdır? Bu durum ile karşılaşan kişilerin olumsuz sonuca karşı dava açması gerekir.
Dava bildirimin yapıldığı tarihten itibaren 60 gün içinde idare mahkemesinde açılmalıdır. Aksi durumda hak kayıpları yaşanabilir. Sürecin en başında bir idare hukuku avukatı ile çalışmak hak kayıplarının önüne geçecek ve başarı şansını arttıracaktır.
Güvenlik Soruşturması Ne Kadar Sürer?
Yasal düzenlemelere göre Güvenlik Soruşturmasının en fazla altmış gün içinde sonuçlandırılması gerekir. Ancak bu sonucun ne zaman adaya bildirileceğine ilişkin açık bir düzenleme yoktur. Bu sebeple uygulamada güvenlik soruşturmalarının altı aya kadar uzağı görülmektedir.
Güvenlik soruşturmasının uzamasından sonucun olumlu veya olumsuz sonuçlanacağına dair bir çıkarım yapmak mümkün değildir. Bu sebeple “süreç uzadı kesin olumsuz” gibi endişelere kapılmamak gerekir.
Soruşturmanın süresi, yapılan incelemenin kapsamına ve ilgili kurumun iş yüküne bağlı olarak değişebilir. Genellikle 1-3 ay arasında tamamlanır. Ancak bazı durumlarda bu süre uzayabilir. Özellikle detaylı inceleme gerektiren pozisyonlarda, süreç daha uzun bir süreyi işaret edebilir.
Arşiv Araştırması Nedir?
Arşiv araştırması, kişinin geçmişteki kayıtlarının incelenmesini içeren bir süreçtir. Bu araştırma, adli sicil kayıtları, eski işyerleri, eğitim geçmişi ve diğer resmi belgeleri kapsar. Arşiv araştırması, soruşturmanın bir parçası olarak yapılır ve kişinin geçmişine dair detaylı bilgiler sağlar. Arşiv araştırması yönetmeliğinin belirlediği kurallar çerçevesinde yapılır ve söz konusu süreç, güvenlik açısından kritik bilgilere ulaşmayı hedefler.
Arşiv Araştırması Neleri Kapsar?
Arşiv araştırması, kişinin adli sicil kayıtları, eğitim geçmişi, önceki iş deneyimleri, mali durumu ve sosyal bağlantıları gibi bilgileri kapsar. Bu bilgiler, kişinin güvenilirliği ve geçmişteki davranışları hakkında önemli ipuçları verir. Arşiv araştırmasında nelere bakılır sorusu, sürecin detaylarını anlamak için kritik öneme sahiptir. 7315 Sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu’na göre Arşiv Araştırmasında Arşiv araştırmasında aşağıdaki olgular incelenir:
- Adayın adli sicil kaydı
- Adayın kolluk kuvvetleri tarafından hâlen aranıp aranmadığının,
- Aday hakkında HAGB ve Kamu Davasının Ertelenmesi kararı olup olmadığına bakılır.
- Hakkında kamu görevinden çıkarılma ya da kesinleşmiş memurluktan çıkarma cezası olup olmadığı,
Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması, birlikte yürütülen süreçlerdir. Soruşturma, kişinin mevcut durumunu değerlendirirken, arşiv araştırması geçmişe dönük incelemeler yapar. Bu iki süreç, kişinin güvenilirliği ve güvenlik açısından uygunluğunu kapsamlı bir şekilde değerlendirmek için birlikte kullanılır.
Arşiv araştırması sonucu, kişinin güvenlik açısından uygun olup olmadığını belirlemeye yardımcı olur. Güvenlik soruşturması, arşiv araştırmasını da kapsayan daha detaylı bir incelemedir.
Güvenlik Soruşturması Sorgulama
Soruşturma sonuçlarını öğrenmek için ilgili kurum veya yetkili mercilerle iletişime geçmek gerekir. Çoğu zaman bu sonuçlar, başvuru sahibine resmi bir yazı ile bildirilir. Güvenlik soruşturması sorgulama işlemi, E-devlet gibi bir sistem üzerinden gerçekleştirilmez. E-devletten güvenlik soruşturması sorgulama gibi bir uygulama yoktur.
Devam Eden Mahkeme Güvenlik Soruşturmasını Etkiler mi?
Devam eden bir mahkeme süreci, soruşturmanın sonucunu etkileyebilir. Mahkemenin içeriğine ve ciddiyetine bağlı olarak, kişi hakkında olumsuz bir değerlendirme yapılabilir. Özellikle ağır suçlamalarla karşı karşıya olan bireylerin sonuçları olumsuz olabilir.
Memur Güvenlik Soruşturması
Memur olarak atanacak kişilerin arşiv araştırmasının yapılması zorunludur. Bununla birlikte bazı memuriyetlerde ek olarak kamuya giriş için memur güvenlik soruşturmasını başarı ile tamamlaması gerekir. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, bu süreçte belirleyici bir rol oynar ve yasal çerçevesini belirler.
Güvenlik Soruşturmasını Kim Yapar?
Soruşturmayı genellikle Emniyet Genel Müdürlüğü, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) ve ilgili diğer güvenlik birimleri yapar. Bu kurumlar, gerekli yetkilere ve kaynaklara sahiptir. Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından geçmişi ve bağlantıları detaylı bir şekilde incelenir.
MİT Güvenlik Soruşturmasını Nasıl Yapar?
MİT, kişinin geçmişini, aile bağlarını, mali durumunu ve sosyal çevresini detaylı bir şekilde inceler. Bu süreçte çeşitli istihbarat teknikleri ve veri tabanları kullanılır. MİT güvenlik soruşturmasını, ulusal güvenlik politikaları çerçevesinde yürütür. Milli güvenliği tehdit edebilecek unsurların tespit edilmesi, MİT’in sürecindeki öncelikli hedeflerindendir.
Öğretmenlik Güvenlik Soruşturması Sonucu Nasıl Öğrenilir?
Sonucu, ilgili eğitim kurumuna veya Milli Eğitim Bakanlığı’na başvurarak öğrenebilirsiniz. Genellikle sonuçlar, resmi bir yazı ile bildirilir. Öğretmenlik güvenlik soruşturması, eğitim kalitesini ve güvenliğini sağlamak için önemlidir. Öğretmenlik için yapılan güvenlik soruşturması, kişinin hakkında kapsamlı bir değerlendirme yapılmasını sağlar.
Güvenlik Soruşturması Banka Hesap Hareketleri
Soruşturma sürecinde, kişinin banka hesap hareketleri de incelenir. Bu, kişinin mali durumunu ve olası risklerini değerlendirmek için yapılır. Mali durumu düzgün olan ve şüpheli işlemleri bulunmayan bireyler, daha olumlu sonuçlandırabilir. Güvenlik soruşturması banka hesap hareketleri, kişinin mali geçmişini ve mali durumu hakkında önemli bilgiler sağlar.
Arşiv Araştırması Olumsuz Olanlar
Arşiv araştırması olumsuz sonuçlanan kişiler, güvenlik açısından risk teşkil ettikleri için belirli pozisyonlara atanamayabilir veya işlerine son verilebilir. Arşiv araştırması olumsuz olanlar, güvenlik politikaları gereği, kamu veya özel sektörde belirli görevlerde çalışamaz. Kişinin arşiv araştırması sonucuna göre, görevine devam edip edemeyeceği belirlenir.
Güvenlik Soruşturması 1. Derece Akraba
Soruşturma sürecinde, kişinin 1. derece akrabalarının da geçmişi ve bağlantıları incelenir. Bu, kişinin güvenilirliğini ve güvenlik risklerini değerlendirmek için yapılır. 1. derece akraba incelemesi, sürecin önemli bir parçasıdır. Güvenlik soruşturması 1 derece akraba bağlantıları, kişinin güvenlik risklerini daha geniş bir perspektiften değerlendirmek için önemlidir.
Polislik Güvenlik Soruşturması
Polislik için yapılan güvenlik soruşturması, adayın güvenilirliğini ve güvenliğini sağlamak amacıyla detaylı bir şekilde gerçekleştirilir. Bu süreçte adayın geçmişi, mali durumu ve sosyal bağlantıları incelenir. Polislik güvenlik soruşturması, kamu güvenliğini sağlamak için kritik öneme sahiptir.
Memurlukta Güvenlik Soruşturması
Memur adaylarının atanması öncesinde yapılan güvenlik soruşturması, kişinin kamu görevine uygunluğunu ve güvenilirliğini değerlendirmek amacıyla yapılır. Memurlukta güvenlik soruşturması, devletin güvenlik politikalarının bir parçasıdır. Kamu kurum ve kuruluşlarına atanacak memurların, güvenlik açısından değerlendirilmesi gereklidir.
Özel Güvenlik Güvenlik Soruşturması Ne Kadar Sürer?
Özel güvenlik görevlisi adayları için yapılan inceleme, genellikle birkaç hafta ile birkaç ay arasında tamamlanır. Özel güvenlik güvenlik soruşturması ne kadar sürer sorusunun cevabı, incelemenin detayına ve kurumun iş yüküne bağlıdır.
Silahlı Özel Güvenlik Soruşturması Ne Kadar Sürer?
Silahlı özel güvenlik görevlisi adayları için yapılan soruşturma, daha detaylı olduğundan birkaç ay sürebilir. Bu süreçte, adayın güvenilirliği ve silah taşıma yeteneği detaylı bir şekilde değerlendirilir.
Güvenlik Soruşturması Otel Kayıtları
Soruşturma sürecinde, kişinin otel kayıtları da incelenebilir. Bu, kişinin seyahat geçmişini ve bağlantılarını değerlendirmek için yapılır. Otel kayıtları, kişinin güvenlik açısından risk taşıyıp taşımadığını belirlemek için önemli bir veri kaynağıdır.
Güvenlik Soruşturması Sosyal Medya
Soruşturma sürecinde, kişinin sosyal medya hesapları ve bu hesaplarda paylaştığı içerikler de incelenir. Bu, kişinin düşünce yapısını ve olası risklerini değerlendirmek için önemlidir. Sosyal medya incelemeleri, modern bir parçasıdır.
Güvenlik Soruşturması Formu Nasıl Doldurulur?
Güvenlik soruşturması formu, adayın kişisel bilgilerini, aile ilişkilerini, mali durumunu ve geçmişteki deneyimlerini içeren detaylı bir belgedir. Bu form, doğru ve eksiksiz bir şekilde doldurulmalıdır. Güvenlik soruşturması formu nasıl doldurulur sorusuna cevap olarak, formun her bir alanının dikkatli ve dürüst bir şekilde doldurulması gerektiğini söyleyebiliriz.
Güvenlik soruşturması, bireylerin kamu ve özel sektörde güvenilir ve güvenlik açısından uygun pozisyonlarda çalışabilmeleri için yapılan kritik bir incelemedir. Bu süreçte, kişinin geçmişi, mali durumu, sosyal çevresi ve potansiyel riskleri detaylı bir şekilde değerlendirilir. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması, birlikte yürütülen ve birbirini tamamlayan süreçlerdir. Her iki süreç de, kamu güvenliği ve kurumların güvenilirliği açısından büyük önem taşır.