Mal paylaşımı davası, boşanma sonucunda evlilik içinde edinilen malların taraflar arasındaki paylaşımını ifade eder. Boşanma davasının kesinleşmesi sonucunda mal paylaşımı davası ile taraflar evlilik birliği içinde edindikleri mallar eşler arasında paylaştırılır.
Mal paylaşımı davası öncesinde mal kaçırma ihtimallerine karşı önlem alınması önemlidir. Mal paylaşımı davası teknik ve hata kaldırmayan bir dava türüdür. Bu sebeple mal paylaşımı davası için boşanma avukatından destek alınması önemlidir. Yazımızda mal paylaşımı davası, boşanmada eşten mal kaçırma sonuçlarına ilişkin bilgiler anlatılacaktır.
Boşanmada Mal Paylaşımı
Boşanmada mal paylaşımı, evlilik birliği içinde alınan mallar için geçerlidir. Evlilik birliği dışında alınan mallar veya miras kalan mallar mal paylaşımına dahil değildir. Ancak evlilik birliği öncesinde alınıp borçları evlilik birliği içinde ödenen için mallar için durum farklıdır. Aşağıda bu konuya detaylı şekilde değinilecektir.
Boşanmada, yasal rejimine göre mal paylaşımı değişebilmektedir. Eşler evlenirken mal rejimi konusunda anlaşma gerçekleştirmemiş ise yasal mal rejimi “edinilmiş mallara katılma” dır. Buna göre edinilmiş mallara katılmada evlilik birliği içinde edinilen mallar üzerinde eşlerin eşit olarak hakları bulunur. Yani boşanma sonucunda kişisel olmayan mallar haricindeki malların eşit olarak paylaştırılması esastır. Eşlerin mallar dışında ayrıca evlilik birliği içerisinde borçları mevcut ise mal paylaşımında borçlar da dikkate alınır.
Örneğin, Ali ve Ayşe 2010 tarihinde evlendiğini varsayalım. Ali’nin evlenirken üzerinde 1 adet ev bulunmaktadır. Evlilik birliğinde ise Ali 1 adet araba almıştır. Bu durumda evlilik öncesinde alınan ev boşanma sonucunda mal paylaşımı davasına konu olamaz. Araba ise taraflar arasında yarı oranında paylaştırılır. Paylaşım aracın satılması sonucunda parasal olarak eşit oranda paylaştırma şeklinde de olabilir.
Boşanmada hangi mallar paylaşılır?
Türk Medeni Kanunu’nun 2019 maddesine göre edinilmiş mallar mal paylaşımına dahildir. Edinilmiş mal, mal rejimi süresince eşlerin karşılığını vererek elde ettiği kazanlardır. Örnekleriyle birlikte boşanmada hangi mallar paylaşılır? sorusuna tablo üzerinde yanıt verelim:
| Boşanmada Paylaşıma Konu Mallar Ve Örnekleri | |
| Mal Paylaşımına konu mallar | Örnek (Ali ve Ayşe 2005 senesinde evlenmiştir) |
| Çalışma sonucunda elde edilen mallar | Ali’nin evlilik tarihinden sonra çalışma sonucunda aldığı araba, mal paylaşımına dahildir. |
| Sosyal Yardım kurum ve kuruluşları veya SGK tarafından yapılan ödemeler | SGK tarafından Ali’ye 100.000 TL ödeme yapılması durumunda bu ücret mal paylaşımına dahil edilir. |
| Kıdem tazminatı ödemesi | Ali 30 yıl çalışmış ve 300.000 TL kıdem tazminatı almıştır. Ali’nin aldığı 300.000 TL kıdem tazminatı mal paylaşımına tabidir. |
| İşgücü kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar | Ali iş kazası sonucunda 1.000.000 TL tazminat almıştır. Bu rakam mal paylaşımına dahildir. |
| Evlilik birliği içinde alınan ev, araba gibi değerler | Ali evlendikten sonra ev almış, Ayşe ise araba almıştır. Hem ev hem araba mal paylaşımına tabidir. |
| Evlilik birliği içinde kurulan şirketin hissesi | Ali evlendikten sonra şirket kurmuştur. Şirket hissesi mal paylaşımına tabidir. |
| Evlilik birliği dışında alınan ancak evlilik birliği içinde ödenen mallar | Ali evlenmeden hemen önce 500.000 TL kredi çekerek 1.000.000 TL değerinde ev almıştır. Kredinin 500.000 TL’sini evlilik içinde ödemiştir. Bu durumda boşanma sonrasında 500.000 TL mal paylaşımına dahil olur. |
Boşanmada hangi mallar paylaşılmaz?
Boşanmada taraflara ait kişisel mallar paylaşıma konu olmaz. Eşlere ait kişisel malları tablo üzerinde örnekleri ile açıklayalım:
| Boşanmada mal paylaşımına dahil olmayan Kişisel Mallar | |
| Mal Paylaşımına dahil olmayan mallar | Örnek (Ali ve Ayşe 2005 senesinde evlenmiştir) |
| Evlilik öncesi bedeli ödenerek alınan ev veya araba kişisel mallar | Ali’nin evlenmeden önce bir adet evi vardır. Ali evin borcunu evlenmeden önce ödemiştir. Bu durumda Ali’nin evi mal paylaşımına konu olmaz. |
| Evlilik sırasında alınan bağışlamalar | Ayşe’nin babası Ayşe’ye ev bağışlaması durumunda boşanma halinde ev mal paylaşımına konu olmaz. |
| Evlilik birliği sırasında miras kalan mallar | Ali’ye vefat eden babasından 2 adet ev miras kalmıştır. Boşanma durumunda evler mal paylaşımına dahil edilmez. |
| Kişisel eşyalar | Ayşe’nin ziynet eşyaları ve cep telefonu mal paylaşımına konu olmaz. |
| Manevi tazminat alacakları | Ali’nin açtığı dava sonucunda kazandığı 100.000 TL değerindeki manevi tazminat mal paylaşımına konu edilmez. |
Hangi malların kişisel mal olduğu bazen ilk bakışta anlaşılamayabilir. Yukarıda temel örnekler verilmiş olup detaylı bilgi için boşanma avukatı ile iletişim kurabilirsiniz.
Boşandıktan Sonra Mal Paylaşımı Davası Açma Süresi
Mal paylaşımı davası, boşanma davasının kesinleşmesinden sonra on yıl içinde açılmalıdır. Eğer taraflar anlaşmalı boşanmış ve bu davada mal paylaşımı konusunda anlaşma söz konusu olmamış ise mal paylaşımı davası aynı şekilde kararın kesinleşmesinden sonra on yıl içinde açılmalıdır.
Boşanmada Mal Kaçırma
Boşanmada mal kaçırma, ne yazık ki eşlerin sık olarak başvurduğu bir yöntemdir. Boşanmada mal kaçırmanın engellenmesi için boşanma avukatından destek almak hak kayıplarının önüne geçebilir. Boşanma sürecinde mal kaçırmanın önüne geçilebilmesi için çeşitli yöntemler bulunur.
- Aile Konutu Şerhi: Boşanma davası sürecinde aile konutu olarak kullanılan taşınmaza, tapu müdürlüğü vasıtası yolu ile aile konutu şerhi konulması talep edilebilir. Böyle eşlerin her ikisinin de rızası olmadan satışın önlenmesi sağlanabilir. Aile konutu şerhi için boşanma davası açılması şartı bulunmamaktadır.
- Mal paylaşımı davasında tedbir talebi: Mal paylaşımı davası açılarak diğer eş üzerindeki tasarruf yetkisinin kısıtlanmasına yönelik tedbir talep edilebilir. Aile Mahkemesi bu durumda tedbir talebini çok kısa süre içerisinde verebilir. Bu sayede diğer eşin mal kaçırma ihtimali engellenebilir.
- Boşanma avukatı desteği: Boşanma avukatı mal paylaşımı davasında doğru stratejiyi belirleyerek mal kaçırmanın engellenmesini sağlayabilir. Mal kaçırmanın engellenmesi için ilk adım olarak bir boşanma avukatından destek almanızı öneririz.
- Boşanma davasında mal kaçırma amacı ile satılan mallar: Boşanmada mal kaçırma amacı ile evin veya arabanın satılması durumunda satışın iptal edilmesi için dava açılabilir. Ayrıca mal paylaşımı sırasında bu satışlar ileri sürülerek sanki satış hiç yapılmamış gibi mal paylaşımında parasal olarak hesaplama yapılması talep edilebilir.
Mal Paylaşımı Davası Ne Zaman Açılır?
Mal paylaşımı davası, boşanma davası açıldığı anda veya boşanma davası kesinleştikten sonra açılabilir. Ancak boşanma davası dilekçesi ile mal paylaşımı davası açılamaz. Mal paylaşımı davasının ayrı bir dava olarak açılması gerekir.
Mal paylaşımı davası, uygulamada genellikle boşanma davası açıldığı esnada ayrı bir dava olarak açılmaktadır. Bu durumda mahkeme boşanma davasının sonucunu beklemek zorundadır. Boşanma davası açıldığında mal paylaşımı davasının açılmasının avantajı mallar üzerinde tedbir kararı istenebilmesinden kaynaklanır. Tedbir kararı verilmesi durumunda tarafların mal paylaşımı davası sonuna kadar mal kaçırması engellenir.
Boşanmada Borçların Paylaşımı
Boşanmada borçların paylaşımı, borcun kaynağına göre değişmektedir. Kişisel mal için yapılan borçlar mal paylaşımında dikkate alınmaz. Ancak evlilik birliği içinde kişisel olmayan mallar için yapılan borçlar may paylaşımında dikkate alınır.
Bunu bir örnek ile açıklayalım: Örneğin, Ali evlilik birliği içinde 1.000.000 TL kredi çekerek ev almıştır. Ayrıca 50.000 TL kredi çekerek 50.000 TL değerinde cep telefonu almıştır. Bu durumda mal paylaşımında cep telefonu kişisel mal sayılacağı için mal paylaşımında dikkate alınmaz. Ancak ev için çekilen kredi kişisel mal için olmadığı için mal paylaşımında dikkate alınır.
Mal Paylaşımı Davasında Görevli Ve Yetkili Mahkeme
Mal paylaşımı davasında, görevli mahkeme Aile Mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise boşanma davasına yetkili olan mahkemenin bulunduğu yer mahkemesidir. Yekili mahkeme için üç ayrı ihtimal bulunmaktadır.
- Eşlerden birisi ölmüş ise mal rejimi davasında yetkli mahkeme ölen eşin son ikametgahı mahkemesidir.
- Evlilik boşanma kararı ile sona bulmuş ise ya da devam eden bir boşanma davası var ise yetkili mahkeme boşanma davasının görüldüğü yer mahkemesidir.
- Diğer durumlarda ise davalı eşin yerleşim yerindeki aile mahkemesi yetkilidir.
Mal Rejimi Türleri
Mal rejimi, boşanma sonucunda malların kime ait olacağını belirlemeye yarayan kurallara verilen addır. Eşler evlenmeden önce mal rejimi sözleşmesi yaparak mal rejimini seçebilir. Eşler arasında mal rejimine ilişkin bir seçim yapılmamış ise yasal mal rejimi edinilmiş mallara katılma rejimidir. Türk Medeni Kanunu göre 4 farklı mal rejimi bulunur.
Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi: Edinilmiş mal, her eşin bu mal rejiminin devamı süresince karşılığını vererek elde ettiği malvarlığı değerleridir. Edinilmiş mallara katılma rejimine göre evlilik birliği içinde edinilen kişisel mal haricindeki mallarda her iki eşin de eşit hakkı bulunur. Edinilmiş mallara katılma rejimi, ayrıca yasal mal rejimidir.
Mal Ayrılığı Rejimi: Mal ayrılığı rejiminde, herkes kendi sahip olduğu malın tek başına sahibidir. Boşanma durumunda mallar kimin üzerinde ise mallar ona ait olur.
Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimi: Paylaşmalı mal ayrılığı rejimi, mal ayrılığı ve edinilmiş mallara katılma rejimi arasındadır. Eşlere ait bazı mallar mal paylaşımına konu edilemez iken bazı mallar ise mal paylaşımına konu edilir.
Mal Ortaklığı Rejimi: Mal ortaklığı rejiminde eşlerin mallara elbirliği mülkiyeti ile sahip olması esastır. Eşlerin her ikisinin de onayı olmadan istisnai haller dışında mallar üzerinde işlem yapılamaz.
Mal Paylaşımı Davası Avukatlık Ücreti
2024 yılı için Türkiye Barolar Birliği tarafından yayınlanan Avukatlık Asgari Ücret tarifesine göre mal paylaşımı davası için belirlenen en az ücret 17.900 TL’dir. Avukatların bu ücretin altında davaya bakması yasaktır. Ancak mal paylaşımı davası avukatlık ücreti için davanın niteliğine göre söz konusu ücretten az olmamak üzere farklılık gösterebilir.
SIK SORULAN SORULAR
Boşanma davası açılmadan önce satılan mallar paylaşıma dahil midir?
Boşanma davası açılmadan önce evlilik birliği içerisinde alınan malların satılan mallar mal paylaşımına dahildir. Bu durumda evin gerçek değeri üzerinden katılma alacağı hesaplanarak mal paylaşımı gerçekleştirilir.
Mal paylaşımı davası ne kadar sürer?
Mal paylaşımı davalarının süresi paylaşıma konu taleplerin değeri, karmaşıklığına göre değişmektedir. Karmaşık olmayan mal paylaşım davaları altı ayda sonuçlanabilirken karmaşık davalar yıllarca sürebilmektedir.
Anlaşmalı boşanmadan sonra mal paylaşımı davası açılır mı?
Anlaşmalı boşanma davasında mal paylaşımı konusunda anlaşmak zorunlu değildir. Anlaşmalı boşanma davasında mal paylaşımı konusunda anlaşma gerçekleşmemiş ise mal paylaşımı davası açılabilir.
Evlenmeden önce alınan ev boşanınca kimin olur?
Evlenmeden önce alınan evin parası tamamen ödenmiş ise evi alan eşe ait olur. Boşanma sonucunda mal paylaşımına konu edilmez. Ancak evin bir kısmının evlilik birliği içinde ödenen borç ile alınması durumunda hesaplamalar farklıdır. Detaylı bilgi için yazımızı okuyabilir bize ulaşabilirsiniz.
Boşanma ve mal paylaşımı davası birlikte açılır mı?
Boşanma ve mal paylaşımı davası birlikte açılamaz. Birlikte açılması halinde mahkeme davaların ayrılmasına karar verir.