Reddi miras, miras hukuku çerçevesinde mirasçının, kendisine kalan mirası reddetmesidir. Mirasın reddedilmesi, mirasçının mirasın aktif ve pasifleriyle birlikte mirası üstlenmemesini sağlar. Bu işlem, bozucu yenilik doğuran bir hak olup, mirasçının borç ve yüklerden kurtulmasına olanak tanır.
Reddi mirasın süresi içerisinde hukuka uygun bir şekilde yapılması çok önemlidir. Miras reddedilmediği takdirde miras bırakanın borçlarından artık mirasçılar sorumlu hale gelecektir. Bu da mirasçının ekonomik durumunu ağır koşullarda etkileyebilir.
Miras reddinin dikkat edilmesi gereken noktaları bulunur. Miras reddeden mirasçıların, “Mirası ret nasıl yapılır, şartları nelerdir? Miras reddi durumunda ne olur?” gibi soruları olabilir. Yazımızda miras reddini ve nasıl yapıldığını açıklayacağız.
Reddi Miras Nedir?
Reddi miras (mirasın reddi), yasal ve atanmış mirasçıların mirası devralmaktan imtina etmesidir. Miras hukukunda ilke olarak miras kendiliğinden mirasçılara geçer. Ancak bazı durumlarda mirasçı mirası üstlenmek istemeyebilir. Bu durumda mirasçılar miras reddi davası açar.
Bu işlemin belirli şartları ve yöntemleri bulunmaktadır. Örneğin miras ret hakkının bir hak düşürücü süresi bulunur. Bunlara dikkat etmek hak kaybı yaşamamanız için önemlidir. Bu konuda bir miras avukatından destek alabilirsiniz.
Mirası Ret Çeşitleri
Mirasın reddi, gerçek ret ve hükmen ret olmak üzere ikiye ayrılır. İkisi farklı şartlara bağlıdır. Mirasın gerçek reddi, mirasçılar tarafından talep ediliyorken hükmen reddi sulh hukuk hakimi tarafından kendiliğinden verilir.
Mirasın Gerçek Reddi
Gerçek ret, mirasçının mirasbırakanın ölümünden sonra sulh hakimine başvurarak mirası reddettiğini beyan etmesidir. Bu beyan, belirli süreler içerisinde yapılmalıdır. Bu haklarını kullanabilmeleri için miras bırakanın ölümü ve mirasın intikal etmiş olması gerekir.
Mirasın gerçek reddi için murisin son yerleşim yerindeki Sulh Hukuk Mahkemesine dilekçeyle başvuru yapmak gerekir. Bunu yapmadan önce veraset ilamının alınmış olması şarttır. Mirası ret sadece borçları veya sadece kazançları reddetmek şeklinde olamaz. Miras tümden reddedilir.
Mirasın Hükmen Reddi
Mirasın hükmen reddi, mirasçının mali açıdan zor durumda olması veya iflas etmiş olması sebepleriyle mirasın hakim tarafından reddedilmesidir. Bu durumda, mirasçının mirasçı olduğu ancak borçlarından dolayı mirası kabul etmediği kabul edilir. Mirasbırakanın borçlarını ödemeden aczinin açıkça belli olduğu daha önce resmen tespit edilmiş olabilir. Eğer tespit edilmemiş ise de miras bırakanın ölümü anında mahkemeden tespiti istenebilir.
Mirasın hükmen reddinin şartları iki şekildedir:
- Miras bırakan ölümü anında borçlarını ödemeden aczinin açıkça belli olması
- Murisin borçlarını ödeyemeyecek durumda olması ölümünden önce mahkemece tespit edilmiş olmalıdır.
Reddi Miras Şartları Nelerdir?
Reddi miras, mahkemeye tek taraflı beyan üzerine verilen karardır. Mirastan kaynaklanan hak ve yükümlülükleri ortadan kaldıran bir işlemdir. Şartları şunlardır:
- Mirasçı mirası kayıtsız ve şartsız reddetmelidir. Kayıt ve şarta bağlı bir miras reddi geçersiz olur.
- Mirası reddeden mirasçı gerekçe göstermek zorunda değildir
- Mirasın yasal süresi içinde reddedilmesi gerekmektedir. Süre geçirildiği takdirde ret yapılamaz. Kural olarak yasal mirasçılar için bu süre miras bırakanın ölümünü öğrendikleri anda başlar. Yasal mirasçılar için süre 3 (üç) aydır.
- Atanmış mirasçılar için de ret süresi üç aydır. Bu süre mirasçı olduklarının onlara tebliğ edilmesi ile başlar.
- Atanmış mirasçılar mirasın açıldığını sonra öğrendiklerini ispat ederlerse öğrendikleri tarihten itibaren 3 ay süre işler.
Miras Reddi Hakkı Kimlere Verilir?
Reddi miras hakkı, yasal mirasçılar ve atanmış mirasçılara verilir. Yasal mirasçılar, mirasbırakanın; çocuğu, eşi, annesi, babası ve büyükbabası ve büyükannesidir. Atanmış mirasçılar ise ölüme bağlı tasarruf (vasiyetname) ile mirasçı olarak belirlenen kişilerdir.
Reddi Miras İçin Gereken Belgeler
Mirasın hükmen ve gerçek reddi için gerekli belgeler farklılık gösterir. Miras reddinin hangi çeşidine hangi belge gerektiği şu şekildedir:
Mirasın Gerçek Reddi ve Hükmen Reddi İçin Gerekli Belgeler
Mirasın Gerçek Reddi
- Mirasçıların kimlik belgeleri
- Kayıtsız şartsız irade beyanı içeren dava dilekçesi
- Ölüm belgesi
- Veraset ilamı, atanmış mirasçı ise miras sözleşmesi veya vasiyetname örneği
- Miras bırakanın borçlu olduğuna dair belgeler (var ise)
Mirasın Hükmen Reddi
- Mirasçıların kimlik belgeleri
- Miras bırakanın ölüm belgesi
- Miras bırakanın borçlarını ödemeden aciz olduğuna dair belge
- Veraset ilamı
- Dava dilekçesi
Reddi Miras Nasıl Yapılır?
Reddi miras için öncelikle mirasın intikal etmesi gerekir. Bu da Sulh Hukuk Mahkemesi veya noterden veraset ilamı belgesi alınmasıyla gerçekleşir. Veraset ilamı alındıktan sonra miras bırakan kişinin son yerleşim yerindeki Sulh Hukuk Mahkemesine dilekçe yazılarak başvuruda bulunulur.
Reddi miras tek taraflı irade beyanı ile yapılan bir işlemdir. Şartları sağlayan bir miras reddi beyanı geçmişe etkili olarak sonuç doğurur. Yani miras reddi yapıldıktan sonra miras bırakanın ölümünden itibaren miras reddedilmiş sayılacaktır.
Reddi Miras Yapmak İçin Ne Gerekiyor?
Reddi miras yapmak için mirasçının kimlik belgeleri ve miras bırakanın ölüm belgesi gereklidir. Veraset ilamı alınmalıdır. Ayrıca, reddi miras dilekçesi hazırlanmalıdır. Belgeler hazırlandıktan sonra Sulh Hukuk Mahkemesine dava dilekçesi ile başvuru yapılır.
Reddi Miras Davası Hangi Mahkemede Açılır?
Reddi miras davasında görevli ve yetkili mahkeme, miras bırakanın son yerleşim yerindeki Sulh Hukuk Mahkemesidir. Miras ile ilgili birçok dava Sulh Hukuk Mahkemesinde görülür.
Reddi Miras Süresi ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Reddi miras için süre yasal mirasçılar açısından miras bırakanın ölümünden itibaren üç aydır. Bu süre hak düşürücü süredir. Bu süre içerisinde Reddi Miras davası açılmazsa miras kabul edilmiş sayılır. Süre geçtikten sonra tekrar miras reddi davası açma imkanı yoktur.
Atanmış mirasçılık durumunda da mirasçılık durumunun kendisine tebliğinden itibaren 3 aylık süre başlar. Aynı şekilde atanmış mirasçılık durumunda da süre geçirilirse tekrar dava açma imkanı olmayacaktır.
Reddi Mirasın Sonuçları
Reddi mirasın hukuki sonucunda, mirası devralmanın hüküm ve sonuçları geçmişe etkili olarak ortadan kalkar. Mirasçı, mirastan doğan haklarını ve borçları üstlenmemiş olur. Mirasçılardan birinin mirası reddetmesi sonucunda miras sanki reddeden kişi sağ değilmişçesine miras payı diğer hak sahiplerine geçer.
Kardeşlerden biri mirası reddederse, miras payı, oranına göre diğer kardeşlere geçer. Diğer kardeşlerin miras payı artar.
Eğer yasal mirasçılardan tamamı tarafından miras reddedildiyse, miras Sulh Hukuk Mahkemesince tasfiye edilir. Tasfiye sonucu arta kalan değerler mirası reddedenler arasında paylaştırılır. Tüm mirasçılar miras reddederse miras onların çocuklarına geçmez.
Mirasçının sağ kalan eşi mirası reddederse eş sanki miras bırakandan önce ölmüş gibi değerlendirme yapılır. Miras hakkı altsoya yani çocuklara geçer. Bu durumda sağ kalan eş ölüm aylığında hak kazanımını da kaybeder.
Kimler Reddi Miras Yapamaz?
Reddi miras yapamayacak kişiler, mirası kabul eden veya miras ret hakkından feragat eden kişilerdir. Bunun dışında hak düşürücü süre geçtikten sonra da mirasçılar mirasın reddini talep edemezler. Aynı zamanda tereke mallarına karışan ve tereke mallarını gizleyen kişilerin de reddi miras hakkı yoktur.
- 3 aylık süre içinde ret hakkı kullanılmamışsa sürenin geçmesinden sonra reddi miras yapılamaz.
- Mirası ret hakkından feragat etmiş kimse reddi miras yapamaz.
- Ret süresi sona ermeden mirasçı olarak tereke işlemlerine karışan, terekenin olağan yönetimi niteliğinde olmayan veya mirasbırakanın işlerinin yürütülmesi için gerekli olanın dışında işler yapan ya da tereke mallarını gizleyen veya kendisine maleden mirasçı, mirası reddedemez.
Mirası Redde Karşı Alacaklıların Korunması
Miras Bırakanın Alacaklıları
Mirastan kalan malvarlığı miras bırakanın borçlarını ödemeye yetmezse mirasçılar bu alacaklara karşı sorumlu olabilirler. Mirası reddedenler miras bırakanın ölümünden önceki son 5 yıl içinde almış ve paylaşmada geri vermekle yükümlü oldukları değer oranında sorumlu olmaktadırlar.
Mirasçının Alacaklıları
Mirasçı, alacaklılarına zarar vermek amacıyla reddi miras yaparsa alacaklıları ya da iflas idaresi ret tarihinden itibaren 6 ay içinde mirasın reddinin iptali davası açma hakkına sahiptir. Reddin iptaline karar verilmesi halinde miras resmen tasfiye edilir.
Mirasçının Borcundan Dolayı Reddi Miras
Mirasçının, borçlardan sorumlu olmamak için mirası reddetme hakkı vardır. Bunun için mirasın reddi davası açmalıdır. Mirasın sadece borçlarını reddedip geri kalanını elde etmek mümkün değildir.
Miras reddi kayıtsız şartsız yapılır. Mirastaki borcu reddetmek isteyen mirasçı, mirası tamamen reddetmelidir.
Kardeşlerden Biri Reddi Miras Yaparsa Ne Olur?
Bir kardeşin reddi miras yapması durumunda, bu kardeşin miras payı, diğer kardeşler arasında paylaştırılır. Diğer mirasçılar, bu durumda daha fazla pay alabilir. Miras bir alt soya geçmeyecektir. Diğer mirasçılar arasında paylaştırılacaktır.
Eğer tüm mirasçılar mirası reddederse miras Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından tasfiye edilecektir. Eşin mirası reddetmesi durumunda ise eş sanki mirasbırakandan önce ölmüş gibi sayılacak ve miras varsa çocuklara geçecektir.
Reddi Miras Davasına Hangi Avukat Bakar?
Reddi miras davalarına, miras hukuku alanında uzmanlaşmış avukatlar bakar. Reddi miras çekişmesiz bir davadır. Yani davanın karşı tarafı yoktur. Burada avukat, davanın görevli ve yetkili mahkemede açılıp açılmadığına ve hak düşürücü sürenin geçmemesine dikkat edecektir.
Mirası ret davası için avukat arıyorsanız Ataylar Hukuk Bürosu ile iletişime geçebilirsiniz.
Reddi Miras Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Reddi Miras Kaç Ay Sürer?
Reddi miras işlemi, başvuru yapıldıktan sonra genellikle birkaç hafta veya birkaç ay arasında kısa bir sürede sonuçlanacaktır. Çekişmesiz bir dava olduğu için diğer davalara nazaran daha kısa sürmesi muhtemeldir.
Reddi Miras Borç Kime Kalır?
Reddi miras yapılması durumunda, mirası reddetmeyen kişilere payları oranında miras dağıtılır. Dolayısıyla borçlar da diğer mirasçılara kalır. Tüm mirasçıların reddetmesi durumunda ise Sulh Hukuk Mahkemesi terekeyi tasfiye edecektir.
Mirasbırakan Hayattayken Reddi Miras Yapılabilir mi?
Hayır, reddi miras işlemi, yalnızca miras bırakanın ölümünden sonra yapılabilir. Miras bırakan hayattayken böyle bir işlem mümkün değildir.
Noterden Reddi Miras Nasıl Yapılır?
Noterden reddi miras yapılamaz. Reddi Miras davası yalnızca miras bırakanın son yerleşim yerindeki Sulh Hukuk Mahkemesinde açılır.
Babam Ölmeden Reddi Miras Yapabilir miyim?
Hayır bu mümkün değildir. Mirası reddedebilmek için öncelikle miras bırakanın ölmesi gerekmektedir. Muris hayatta iken tereke üzerinde ret işlemi yapılamaz.
Banka Borcu Reddi Miras
Mirasçının, mirasla birlikte gelen banka borcunu reddetme hakkı vardır. Ancak mirasçı kendi alacaklılarına zarar vermek amacıyla mirası reddederse bu durumda miras reddinin iptali talep edilebilir.