Şartlı Tahliye, hükümlü kişinin bazı koşulları sağlaması halinde tahliye edilmesidir. Şartlı tahliye kararı verilebilmesi için hükümlünün Kanun’un ilgili maddesinde sayılan belirli şartları sağlaması gereklidir. Şartlı tahliye şartları, 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 107’ince ve 108’inci maddelerinde düzenlenmiştir.
Şartlı tahliyeye ilişkin detaylı rehber için “koşullu salıverme şartları nelerdir?” başlıklı yazımızı aşağıda inceleyebilirsiniz.
Şartlı Tahliye Nedir?
Şartlı tahliye, iyi halli olarak hükümlülük süresini geçiren mahkumun suçuna göre yeterli süreyi geçirmesi halinde tahliye edilmesi anlamına gelir. Şartı tahliye edilen hükümlü, kalan cezasını denetim altında cezaevi dışında tamamlar. Hükümlünün şartlı tahliyede kalan cezası içinde kasıtlı bir suç işlememesi gerekir.
Hükümlünün şartlı tahliyede denetim süresi içerisinde kasıtlı bir suç işlemesi durumunda şartlı tahliye kararı geri alınır. Bu durumda hükümlü, cezasını cezaevinde tamamlama tehlikesi ile karşı karşıya kalır. Aynı şekilde koşullu salıverme kararında hakim tarafından hükümlüye bazı yükümlülükler yüklenmiş ise bu yükümlülüklere uygun hareket edilmesi gerekir. Kendisine yüklenen yükümlülüklere aykırı davranan hükümlünün şartlı tahliye kararı geri alınabilir.
Şartlı Tahliye Kimlere Uygulanır?
Şartlı tahliye kararı, belirli süre cezaevinde olan ve cezaevinde iyi hali korumuş mahkumlara uygulanır. Hükümlünün şartlı tahliye için cezaevinde geçireceği süre Kanun da ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir. Şartlı tahliye süreleri “Şartlı Tahliye Koşulları Nelerdir?” başlığını inceleyebilirsiniz.
Şartlı tahliye kararının en önemli unsuru hükümlünün infaz süresi içerisinde iyi halli olarak geçirmesidir. Hükümlüler, ceza infaz kurumlarında bulundukları sürece kurallara uygun hareket etmelidir. Hükümlünün iyi hali idare ve gözlem kurulu tarafından altı ayda bir değerlendirilir. İyi halin belirlenmesinde kullanılan kriterler şöyledir:
- hükümlünün ceza infaz kurumlarının düzen ve güvenliği amacıyla konulmuş kurallara uyup uymadığı,
- haklarını iyi niyetle kullanıp kullanmadığı,
- yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirip getirmediği,
- uygulanan iyileştirme programlarına göre toplumla bütünleşmeye hazır olup olmadığı,
- tekrar suç işleme ve mağdura veya başkalarına zarar verme riskinin düşük olup olmadığı,
Ayrıca hükümlünün cezaevinde kültür ve sanat programlarına katılması, kitap okuma alışkanlığı, aldığı sertifikalar, diğer hükümlü ve tutuklular ile ceza infaz kurumu görevlileri ve dışarıyla olan ilişkileri, işlediği suçtan dolayı duyduğu pişmanlığı, ceza infaz kurumu kuralları ile kurum bünyesindeki çalışma kurallarına uyumu ve aldığı disiplin cezaları iyi halin belirlenmesinde etkilidir.
Koşullu salıverme teknik bir konu olması nedeni ile Ankara ceza avukatı aracılığı ile süreci takip edebilirsiniz
Şartlı Tahliye Koşulları Nelerdir?
Şartlı tahliye koşulları için gereken şartlar şöyledir:
- Hükümlü hakkında verilen hapis cezasının belirli bir bölümünü ceza evinde geçirmesi gerekir.
- Hükümlünün cezaevinde “iyi halli” olması gerekir.
- Hükümlü hakkında İnfaz hakimliği tarafından koşullu salıverilmesi yönünde mahkeme kararı verilmesi gerekir.
Şartlı Tahliye için cezaevinde geçirilmesi gereken süre ne kadardır?
Şartlı tahliye için cezaevinde geçirilmesi gereken genel süre hükmedilen cezanın 1/2 ‘si yani yarısıdır. Örneğin, hırsızlık suçundan 3 yıl hapis cezası almış bir hükümlü, 1.5 yıl cezaevinde kaldıktan sonra diğer şartları da sağlıyor ise şartlı tahliyeden yararlanabilir. Ancak bazı özel suçlarda şartlı tahliye için aranan süre farklıdır. Ayrıca hükümlünün çocuk olması durumunda şartlı tahliye süreleri normal hükümlüleri göre daha azdır.
| İSTİSNAİ SÜRELERDE ŞARTLI TAHLİYE SÜRELERİ | |
| İstisnai suçlar | Ceza infaz kurumunda geçirilmesi gereken süre |
| Kasten Öldürme Suçu sebebiyle süreli hapis cezası alanlar. | Mahkum olunan cezanın üçte ikisi (2/3) |
| Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçundan süreli hapis cezasına mahkûm olanlar (madde 87, fıkra iki, bent d) | Mahkum olunan cezanın üçte ikisi (2/3) |
| İşkence suçundan ve eziyet suçundan süreli hapis cezasına mahkûm olanlar (madde 94, 95 ve 96) | Mahkum olunan cezanın üçte ikisi (2/3) |
| Cinsel saldırı, reşit olmayanla cinsel ilişki ve cinsel taciz suçlarından süreli hapis cezasına mahkûm olanlar (TCK 102/2,104/2-3 ve 105 hariç) | Mahkum olunan cezanın üçte ikisi (2/3) |
| Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlardan hapis cezasına mahkûm olan çocuklar ( TCK madde 102, 103, 104 ve 105) | Mahkum olunan cezanın üçte ikisi (2/3) |
| Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlardan süreli hapis cezasına mahkûm olanlar, (TCK 132, 133, 134, 135, 136, 137 ve 138) | Mahkum olunan cezanın üçte ikisi (2/3) |
| Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçundan hapis cezasına mahkûm olan çocuklar, (TCK 188) | Mahkum olunan cezanın üçte ikisi (2/3) |
| Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçlarından süreli hapis cezasına mahkûm olanlar (TCK 326 ilâ 339) | Mahkum olunan cezanın üçte ikisi (2/3) |
| Suç işlemek için örgüt kurmak veya yönetmek ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar ile Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan mahkûm olan çocuklar ile 1/1/1983 tarihli ve 2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu kapsamına giren suçlardan mahkûm olanlar | Mahkum olunan cezanın üçte ikisi (2/3) |
| Türk Ceza Kanununun 102 nci maddesinin ikinci fıkrasında tanımlanan cinsel saldırı suçundan mahkûm olanlar | Mahkum olunan cezanın dörtte üçü (3/4) |
| Türk Ceza Kanununun 103 üncü maddesinde tanımlanan çocukların cinsel istismarı suçundan mahkûm olanlar | Mahkum olunan cezanın dörtte üçü (3/4) |
| Türk Ceza Kanununun 103 üncü maddesinde tanımlanan çocukların cinsel istismarı suçundan mahkûm olanlar | Mahkum olunan cezanın dörtte üçü (3/4) |
| Türk Ceza Kanununun 104 üncü maddesinin ikinci ve üçüncü fıkrasında tanımlanan reşit olmayanla cinsel ilişki suçundan mahkûm olanlar | Mahkum olunan cezanın dörtte üçü (3/4) |
| Türk Ceza Kanununun 188 inci maddesinde tanımlanan uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçundan dolayı hapis cezasına mahkûm olanlar | Mahkum olunan cezanın dörtte üçü (3/4) |
Şartlı tahliye sürelerinde istisnai olarak bazı özel durumlar daha vardır. Hükümlünün hakkında mübbet hapis ve ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilenlerin şartlı tahliye edilme süreleri farklıdır. Ağırlaştırılmış müebbet veya ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alan hükümlerin şartlı tahliye edilebilmeleri için cezaevinde geçirmeleri gereken süre şöyledir:
| Ağırlaştırılmış müebbet veya müebbet hapis cezalarında cezaevinde geçirilmesi gereken süre | |
| Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına hükmedilenler | 30 yıl |
| Birden fazla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına veya ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile müebbet hapis cezasına hükmedilenler | 36 yıl |
| Hakkında, müebbet hapis cezasına hükmedilenler | 24 yıl |
| Hakkında, bir kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ve süreli hapis cezasına hükmedilenler | 36 yıl |
| Hakkında, birden fazla müebbet hapis cezasına hükmedilenler | 30 yıl |
| Hakkında, bir kez müebbet hapis cezası ve süreli hapis cezasına hükmedilenler | 30 yıl |
Söz konusu süreler hükümlünün suç örgütünden mahkum olması ve çocuk olması gibi kriterlere göre değişebilmektedir. Daha detaylı bilgi için Ankara ceza avukatı ile iletişime geçebilirsiniz.
Şartlı Tahliye Süreci Nasıl İşler?
Şartlı tahliye süreci için öncelikle hükümlünün durumu değerlendirmelidir. Şartları sağlayan hükümlü hakkında İnfaz Hakimliği tarafından koşullu salıverilme kararı verilir. Koşullu salıverme kararı ile mahkum tahliye edilir. Şartlı tahliye kararı sonrasında mahkum cezasını cezaevi dışında geçirir.
Koşullu salıverilme süreci boyunca mahkumun koşullara uygun davranıp davranmadığı denetlenir. Koşullara uygun davranmayan mahkumun şartlı tahliye kararı geri alınabilir.
Şartlı Tahliye Başvurusu Nasıl Yapılır?
Şartlı tahliye başvurusu gerekli belgelerin toplanması ile birlikte ceza infaz kurumuna veya cezaevi yönetimine yapılır. Başvuru yapılırken hak kaybına uğramamak için hükümlünün iyi halini gösteren belgelerin sunulması önemlidir. Başvurunun akabinde yetkili İnfaz Hakimliği tarafından koşullu salıverilme hakkında olumlu veya olumsuz karar verilir. İnfaz Hakimliği tarafından şartlı tahliye talebinin reddedilmesi kararlarına karşı itiraz edilebilir.
Şartlı Tahliye Şartlarının İhlali Durumunda Ne Olur?
Şartlı tahliye edilen hükümlünün, denetim süresinde hapis cezasını gerektiren kasıtlı bir suç işlemesi durumunda şartlı tahliye kararı geri alınabilir. Aynı şekilde kendisine yüklenen yükümlülüklere, infaz hâkiminin uyarısına rağmen, uymamakta ısrar etmesi hâlinde koşullu salıverilme kararı geri alınır. Şartlı tahliye kararının geri alınması ile birlikte mahkum cezasını çekmek üzere tekrar cezaevine gönderilir.
Şartlı Tahliye ve Denetimli Serbestlik Arasındaki Farklar Nelerdir?
Koşullu salıverilme, belirli şartlar altında hükümlünün cezaevinden serbest bırakılmasıdır. Hükümlü eğer şartlı tahliye süresinde yeni bir suç işlerse veya koşullara uymazsa, koşullu salıverilme iptal edilir. Bu durumda hükümlü yeniden cezaevine gönderilir.
Denetimli Serbestlik ise hükümlünün belirli şartlar altında cezasını bir bölümünü toplum içinde geçirmesi anlamına gelir. Hükümlü, belirli bir denetçi tarafından denetim süresince sürekli olarak izlenir.
Şartlı Tahliye Sürecinde Danışmanlık ve Destek Hizmetleri
Şartlı tahliye süreci koşulların tespit edilmesi açısından teknik ve karmaşık bir süreçtir. Şartlı tahliye süreçlerinde bu sebeple Ankara Ceza Avukatı aracılığı ile yürütmek faydalı olabilir.
Şartlı tahliye başvuruları, belirli koşulların sağlanması, yapılması gereken belgelerin toplanması ve mahkeme süreci yönetmeliği gibi pek çok ayrıntı içerir. Bu süreçte bir avukatın danışmanlığı ve destek hizmetleri, kişinin haklarının korunmasına, gerekli belgelerin düzenlenmesine katkı sağlar. Ayrıca ceza avukatı tarafından ile şartlı tahliye kararının reddedilmesi durumunda gerekli yasal süreç yürütülür.