Uyuşturucu Madde Ticareti Suçu ve Cezası Türk Ceza Kanunu’nun 188. maddesinde düzenlenmiştir. Uyuşturucu madde ticareti suçunun en merak edilen kısmı kaç gram uyuşturucunun uyuşturucu madde ticareti suç kapsamında değerlendirildiği konusudur. Uyuşturucu madde ticareti suçunun oluşabilmesi için uyuşturucu maddenin kullanım düzeyinin üzerinde olması gerekir.
Yazımızda “Uyuşturucu Madde Ticareti Suçu ve Cezası” na ve hangi düzeyde uyuşturucu maddenin kullanım sınırının üzerinde olduğu konularına değinilmiştir. Detaylı sorularınız ve hukuki sorununuza ilişkin olarak Ataylar Avukatlık Bürosu’na ulaşabilirsiniz.
Uyuşturucu Madde Ticareti Suçunun Hukuki Tanımı
TCK’nın 188. maddesine göre uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin ithali, imali, ihracı ülke içinde satılması, temin edilmesi, nakledilmesi depolanması veya ticaret amacıyla satın alınması, kabul edilmesi uyuşturucu madde ticareti suçunun konusunu oluşturmaktadır.
Uyuşturucu madde ticaretinde uyuşturucu maddeyi ihraç, ithal ve imal etmenin cezası ile uyuşturucu satma suçu için farklı cezalar bulunmaktadır. Uyuşturucu madde ticaretine ilişkin cezalar; TCK 188 1, TCK 188 2 ,TCK 188 3, TCK 188 4, TCK 188 5, TCK 188 6, TCK 188 7 ve TCK 188 8 maddelerinde detaylı şekilde düzenlenmiştir.
Uyuşturucu Madde Ticareti Suçunun Unsurları
- Uyuşturucu Madde
Uyuşturucu Madde Ticareti Suçunun oluşabilmesi için öncelikli olarak uyuşturucu maddenin bulunması gerekir.
Uyuşturucu madde kısaca uyarıcı ve uyuşturucu niteliği olan yapay veya doğal maddelerdir. “Yasaklı maddeler listesi başlığında” ülkemizde en sık rastlanan uyuşturucu maddelere değinilecektir.
- Kast
Suçun bir diğer unsuru ise suç kastının bulunmasıdır. Örneğin, uyuşturucu maddeyi satmak için değil de kullanmak için bulundurma halinde uyuşturucu madde suçu için aranan kast ortadan kalkacaktır.
- Uyuşturucu madde ithali, imali, ihracı
Uyuşturucunun imal edilmesi üretilmesi anlamına gelmektedir. Örneğin, kişisel kullanım sınırı üzerindeki kenevir ekimi imal etme olarak değerlendilebilir. Uyuşturucunun ihraç edilmesi suçu uyuşturucunun yurt dışına çıkarılmasıdır. İthal edilmesi ise uyuşturucunun yurt dışından temin edilmesidir.
TCK 188 1’e göre uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin ithali, imali, ihracı uyuşturucu madde ticareti suçunu oluşturur. TCK 188/1 maddesinde düzenlenen uyuşturucu maddenin yurt dışına satılması ve ithal edilmesi halk arasında uyuşturucu kaçakçılığı suçu olarak da bilinmektedir.
- Uyuşturucu madde satışı (torbacılık suçu), sevk etme, nakletme
TCK 188 3’e göre Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak
- ülke içinde satmak,
- başkalarına vermek,
- sevk etmek,
- satışa arz etmek,
- nakletmek, (Uyuşturucunun ülke içinde durmadan başka bir ülkeye transit aktarılması ise nakletmek fiiline karşılık gelmektedir.)
- depolamak,
- satın almak, kabul etmek, bulundurmak
uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçunu oluştur:
Uyuşturucu madde suçuna ilişkin davalarda en önemli konu uyuşturucunun kişisel kullanım sınırında kalıp kalmaması konusudur. Uyuşturucunun kişisel kullanımı halinde uyuşturucu madde ticaretine göre cezanın oranı büyük ölçüde azalacaktır. Kişisel kullanım düzeyindeki uyuşturucu TCK 191’e göre uyuşturucu madde kullanma suçunu oluştur. “Uyuşturucu Kişisel Kullanım Sınırı” başlığında kişisel kullanımına detaylı olarak değinilecektir.
Uyuşturucu Madde Ticareti Suçunun Cezai Yaptırımları
TCK 188’ göre uyuşturucu madde ticaretine ilişkin farklı fiillerin farklı cezaları bulunmaktadır. “Uyuşturucu cezaları kaç yıl?” sorusuna net cevap verebilmek için cezalar tabloda gösterilmiştir.
| TCK | FİİL | HAPİS CEZASI |
| TCK 188/1 | uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç eden kişi, | yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis ve ikibin günden yirmibin güne kadar adlî para cezası |
| TCK 188/3 | Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak ülke içinde satan, satışa arz eden, başkalarına veren, sevk eden, nakleden, depolayan, satın alan, kabul eden, bulunduran kişi, (torbacılık cezası) | on yıldan az olmamak üzere hapis ve bin günden yirmibin güne kadar adlî para cezası |
| TCK 188/3 | uyuşturucu veya uyarıcı madde verilen veya satılan kişinin çocuk olması | on beş yıldan az olamaz |
| TCK 188/4 | uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin eroin, kokain, morfin, bazmorfin, sentetik kannabinoid ve türevleri, sentetik katinon ve türevleri, sentetik opioid ve türevleri veya amfetamin ve türevleri olması, | Yukarıda verilecek cezalar yarı oranında artırılır. |
| TCK 188/4 | TCK 188/3 maddesindeki fiillerin; okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen sınırlarına iki yüz metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlenmesi, | On beş yıldan az olmayan ceza yarı oranında artırılır.
|
| TCK 188/6 | Üretimi resmi makamların iznine veya satışı yetkili tabip tarafından düzenlenen reçeteye bağlı olan ve uyuşturucu veya uyarıcı madde etkisi doğuran her türlü madde ticareti | Yukarıda belirtilen cezalar yarı oranında indirilir. |
Yasaklı Maddelerin Listesi
Yukarıda değinildiği üzere uyuşturucu madde suçunun oluşabilmesi için suça kona olan maddenin uyuşturucu olarak kabul edilmesi gerekir.
Uygulamada uyuşturucu maddeleri merkezi sinir sistemini yavaşlatan uyuşturucular, merkezi sinir sistemini uyaran uyuşturucu maddeler ve Merkezi Sinir Sistemini Bozan uyuşturucu maddeler olarak sınıflandırabilir.
Ülkemizde sık rastlanan ve kullanımı yasak olan bazı uyuşturucu maddeler şöyledir:
| Merkezi Sinir Sistemini Yavaşlatan Uyuşturucu maddeler | Merkezi Sinir Sistemini Uyaran Uyuşturucu maddeler
|
Merkezi Sinir Sistemini Bozan Uyuşturucu maddeler |
| Morfin |
Koka Bitkisi |
Marihuana
|
| Afyon | Amfetaminler | Metamfetamin |
| Kodein | Ectasy | Hint Keneviri |
|
Eroin |
Crack | Pcp(Phencyclidine) |
|
Trankilizanlar |
Kokain | Plaka Esrar |
| Barbituratlar
|
Captagon | Sıvı Esra |
| Sedafifler | Mda | Meskalin |
| Metadon | Dob |
Lsd (Lysergic Acid Diethylamide) |
| Uçucu Çözülüler
|
Mbdb | |
|
Mde |
Uyuşturucu Kişisel Kullanım Sınırı
Uyuşturucu madde ticareti suçunda en önemli tespit uyuşturucu maddenin kişisel kullanım sınırında olup olmadığıdır. Uyuşturucu maddenin kişisel kullanıma özgü olması durumunda uyuşturucu madde bulundurmak suçu söz konusu olacaktır. Uyuşturucu madde bulundurmak suçunun cezası uyuşturucu ticareti suçunun cezasına göre çok daha azdır.
Uyuşturucu maddeyi bulundurma amacı, ticaret için mi, yoksa kişisel kullanım için bulundurulduğunu tespit etmeye yarar. Bulundurma amacının tespitinde Ceza Genel Kurulunun belirlediği kriterler dikkate alınır.
İlk kriter, uyuşturucu maddeyi başkasına satma, devir veya tedarik etmek hususunda herhangi bir davranış içine girilip girilmediğidir.
İkinci kriter; uyuşturucu maddenin bulunduruluş biçimi ve bulundurulduğu yerdir. Kişisel kullanım için uyuşturucu madde bulunduran kişiler genelde genellikle evinde veya iş yerinde uyuşturucu bulundurur. Buna karşın uyuşturucunun iş yerine veya eve uzakta, depo, mağara, samanlık gibi bir yere gizlemesi kullanma dışında bir amaçla bulundurulduğunu gösterebilir. Aynı şekilde uyuşturucunun özenli olarak paketçikler halinde bulundurulması ve her paketin eşit ağırlıkta olması kişisel kullanım dışında kullanımı gösterebilir.
Üçüncü kriter, bulundurulan uyuşturucu maddenin miktarı ve çeşididir. Ceza Genel Kurulu, değişik nitelikteki ve farklı etkileri olan uyuşturucu çeşitlerinin bir arada olmasının satma amacını gösterebileceğini belirtmektedir.
Kişisel Kullanım Sınırında Uyuşturucu Madde Miktarı
Kişisel kullanım miktarının tespitinde uyuşturucun bulunduğu ortama göre farklı değerlendirme yapılır. Evde iş yerinde bulundurulan uyuşturucunun kişisel kullanım sınırı failin üzerinde bulunan uyuşturucudan daha fazladır.
Ev ve iş Yeri gibi yerlerde Yargıtay kararlarına göre bir yıllık ihtiyacı karşılaşacak şekilde uyuşturucu bulundurulması kişisel kullanım kapsamında değerlendirilmektedir.
Bu noktada yol üzerinde yakalanan uyuşturucularda ise kişinin o sırada nereye seyahat ettiği de dikkate alınır. Örneğin, kişi yaşadığı yer dışında yüksek uyuşturucu miktarı ile seyahat etmesi satma amacının gösterebilir.
Yargı Kararları ve Örnek Olay İncelemeleri
Yargıtay, Ceza Genel Kurulu bir kararında 340 gramlık esrar uyuşturucu madde miktarının yıllık kişisel kullanım sınırlarında kabul edileceğine karar vermiştir. (YGCG- 294/253)
Yargıtay, başka bir kararında evin arka bahçesinde bulunan 48.5 gram esrarı kişisel kullanım kapsamında değerlendirmiştir. (Yargıtay 20. C.D. 12484/6108)
Yargıtay, başka bir kararında kiralık boş evde yakalanan 265,5 gram esrarı yıllık kişisel kullanım miktarında olduğunu belirtmiştir. (Yargıtay 20 C.D. 6963/1346)
Yargıtay, üst aramasında 0,54 GR eroin ele geçirilmesini kişisel kullanım miktarında olduğunu belirtmiştir. (Yargıtay 20. C.D. 6236/7371)
Yargıtay, yol üzerinde yakalanan uyuşturuculara ilişkin verdiği bir kararında MERNİS adresine göre ikamet yerinden ters istikamette uyuşturucu madde için günlük kullanım sınırını belirleyerek kullanım amacını tespit etmiştir. (Yargıtay 10. C.D. 5706/247 )
Uyuşturucu Madde Ticareti Suçunda Etkin Pişmanlık
Uyuşturucu madde suçunda etkin pişmanlık halinde ceza verilmeyebileceği gibi cezada indirim yapılabilir.
TCK 192 ‘ye göre uyuşturucu madde ticaretinde etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanmak için Sanığın hakkında uyuşturucu madde ticareti yaptığına ilişkin kanıt bulunmaması gerekir. Söz konusu kanıt somut kanıtlar olmalıdır. Bu noktada tanık beyanı gibi soyut deliller etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanmayı engellemeyebilir.
Yargıtay bir kararında, kişinin emaneten bıraktığı uyuşturucudan dolayı başka birisinin şüpheli olduğu aşamada başka delil olmaksızın suçu itiraf etmeyi etkin pişmanlık olarak değerlendirmiştir. (Yargıtay 1260/3063)
Uyuşturucu Madde Ticareti Suçunda Savunma Stratejileri
Uyuşturucu madde ticareti suçunda savunma stratejileri cezanın tespitinde son derecede önemli rol oynamaktadır. Bu aşamada sürecin başından sonuna bir ceza avukatından destek alınması önemlidir.
Uyuşturucu madde ticareti suçunda olay yerinde elde edilen deliller çok önemlidir. Kişinin üzerinden çıkmayan ancak parmak izinin uyuşturucu paketinde parmak izinin bulunması durumunda suç vasfı değişebilecektir. Bu noktada uyuşturucu paketinin kişinin üstünde veya çantasında çıkması durumu ile kişinin bulunduğu ancak kendi kontrolü olmayan bir yerde çıkması durumları farklıdır.
Uyuşturucu madde ticareti suçunda sürecin başında belirlenecek strateji usul ve esas kuralları çerçevesinde ilerleyecektir. Örneğin, Yargıtay bir kararında olay yerinde ele geçen gram esrarın sanığa ait olduğuna dair tanık ifadesinden öte delil bulunmaması halini dikkate alarak beraat kararı verilmesi gerektiğini belirtmiştir.
Bu noktada doğru belirlenecek esas ve usul yönünde savunma stratejisi ile beraat kararı veya daha az ceza alınması sağlanabilir. Suçun oluşabilmesi için uyuşturucunun kişisel kullanımın ötesinde ticari amaçla bulundurduğunun tespit edilmesi gerekir.